Drie Jaar WAMCA: Een Tweede Kwantitatieve Analyse

"De wet afwikkeling massaschade in collectieve actie of "WAMCA" bestaat ondertussen drie jaar. Sinds 1 januari 2020 is het op grond van deze wet mogelijk om in Nederland in een collectieve actie schadevergoeding te vorderen.

De kwantitatieve analyse van vorig jaar bracht op een cijfermatige wijze inzicht in twee jaar procederen onder de WAMCA. Met deze nieuwe, tweede
kwantitatieve analyse worden de ontwikkelingen ten aanzien van de WAMCA in 2022 vergeleken met die van 2020 en 2021.

Daarnaast is deze tweede kwantitatieve analyse aanzienlijk verrijkt
met nieuwe aanvullende data en bevindingen." - Geschreven door Deminor General Counsel Nederland, Joeri Klein en Finch Dispute Resolution Partner, Koen Rutten.

Deze inleiding gaat in op de context van WAMCA en de belangrijkste aandachtspunten die worden behandeld in het whitepaper van dit jaar over de Wet Afwikkeling Massaschade in Collectieve actie.

1. Inleiding

Sinds de inwerkingtreding van de WAMCA op 1 januari 2020 kent Nederland één regime voor het instellen van collectieve schadevergoedingsvorderingen. Verenigingen of stichtingen (belangenorganisaties) kunnen op grond van de WAMCA opkomen voor de in de statuten opgenomen belangen van bepaalde groepen (rechts)personen of een (bepaald) algemeen belang. In gevallen van massaschade kan worden geprocedeerd voor schadevergoeding, maar
ook nog steeds enkel voor een verklaring voor recht.

Onder sommigen bestond (en bestaat) de angst dat de invoering van de WAMCA tot “Amerikaanse toestanden” of een “claimcultuur” kan leiden. Claimanten zouden, aangespoord door procesfinanciers, via belangenorganisaties lichtvaardig en al te gemakkelijk kunnen procederen met enorme schadevergoedingen als inzet voor kwesties waarvoor zij zonder de WAMCA nimmer zelf hadden geprocedeerd. Dit zou dan ten koste gaan van de (concurrentie-)positie van de aangesproken partijen. Een ander geluid was (en is) dat met de inwerkingtreding van de WAMCA het Nederlandse rechterlijke apparaat overbelast zou raken.

De WAMCA stelt echter strikte eisen aan belangenorganisaties die op grond van deze wet een collectieve actie instellen, onder andere ten aanzien van de representativiteit van dergelijke belangenorganisaties
en hun governance, deskundigheid en onafhankelijkheid. Deze strikte eisen hebben, onder meer, ten doel het risico van het al te gemakkelijk instellen van procedures onder de WAMCA te mitigeren.

Wat valt hierover op basis van een kwantitatieve analyse te zeggen na drie jaar WAMCA? Onder andere de volgende vragen en onderwerpen komen aan bod:

• Zijn er in 2022 meer collectieve vorderingen ingeleid ten opzichte van 2020 en 2021 of is er juist sprake van een afname?
• Wat is de gemiddelde doorlooptijd tussen het instellen van een WAMCA-procedure en een beslissing omtrent de ontvankelijkheid van de eiser(s) en de aanwijzing van de exclusieve belangenbehartiger?
• Wat is de totale gemiddelde doorlooptijd van een procedure onder de WAMCA?
• Hoe vaak zijn WAMCA-procedures gericht op schadevergoeding en wat is de omvang van de gevorderde bedragen?
• Hoeveel vorderingen zijn er tot op heden onder de WAMCA toe- of afgewezen?
• Voor wat voor soort kwesties werden in 2022 WAMCA-procedures ingeleid en om wat voor gedaagden gaat? Loopt dit in de pas met 2020 en 2021 of is er sprake van een verschuiving?
• Hoeveel WAMCA-procedures worden extern gefinancierd? Is er mogelijk sprake van een aanzuigende werking van procesfinanciers op collectief procederen onder de WAMCA?
• Wat valt er te verwachten van de WAMCA in 2023?

***