Bacob en Arco misleiden hun coöperanten al meteen een eerste keer bij hun intekening
Bacob Bank (later Dexia, daarna en nu nog Belfius) startte vanaf het begin van de jaren 90 met een grote campagne om klanten actief te overhalen tot intekening op coöperatieve aandelen van Arco Groep. Wie bij het loket passeerde of een gesprek had over zijn vermogen, kreeg van zijn bankier de coöperatieve aandelen aangeprezen als een risicoloos spaarproduct met gegarandeerd kapitaal. Vaak werden de coöperatieve aandelen gepromoot in combinatie met een klassieke spaarrekening.
Deze Arco-aandelen vormden echter wel degelijk risicokapitaal. Net zoals voor elke aandeelhouder van een commercieel bedrijf bestond voor de Arco-aandeelhouder het risico dat de inleg gedeeltelijk of volledig verloren kon gaan. Dit fundamenteel verschil tussen een klassiek spaarproduct (zoals de spaarrekening) en aandelen van een commercieel bedrijf (zoals Arco), werd op het moment van de intekening nooit uitgelegd aan de coöperanten. Honderdduizenden spaarders werden van meet af aan zeer slecht geïnformeerd over de juridisch aard van de aandelen die ze kochten.
Bovendien gebruikte de bank dit vers geld hoofdzakelijk voor de financiering van de eigen expansie. Bacob Bank begaf zich op de internationale financiële markten, lanceerde complexe financiële producten, nam aandelen in ondernemingen, ging over tot acquisities en kende hoogrisicoleningen toe aan ondernemingen in volle ontwikkeling, waarvan het meest befaamde, catastrofale voorbeeld Lernout & Hauspie is. Aan het einde van de jaren 90 moest Arco, precies wegens al die genomen risico's, dringend op zoek naar een bankpartner.
Arco Groep en Dexia Bank misleiden de coöperanten een tweede keer
In het begin van de jaren 2000 fuseerde Bacob Bank met Dexia tot een beursgenoteerd bedrijf. Er werd een zeer agressieve groeistrategie gevolgd, steeds meer gericht op financiering van lokale collectiviteiten en belegging in staatsbons. Voor de financiering van de ontwikkeling van zijn kredietactiviteiten wendde Dexia zich vooral tot de interbancaire markt en de grote investeerders. Dexia leende op grote schaal op zeer korte termijn om zelf leningen op zeer lange termijn uit te geven. Dat werkt, zolang als die grote investeerders blijven meewerken.
De financiële crisis van 2008 deed de beleggers echter op de vlucht slaan. De interbancaire markt stond opeens droog. Dexia geraakte in zeer ernstige problemen, moest door de Staat gered worden, en werd enkele jaren later finaal ontmanteld wegens de enorme investeringen van Dexia in staatsbons die door de Griekse en Italiaanse staatsschuldenberg "bedorven" waren.
Arco Groep heeft – met nochtans 80% van zijn activa in Dexia – al die jaren verzuimd om zijn aandeelhouders te informeren. Erger nog: Arco heeft hen gedesinformeerd. Ondanks de hachelijke expansie en de steeds gewaagdere activiteiten van Dexia, waarschuwde Arco Groep zijn coöperanten niet over de risico's die ze liepen, wel integendeel: de vele informatiebrieven tonen onverminderd een geruststellende boodschap over een veilig product met gewaarborgd kapitaal.
Een derde keer misleid: de Belgische Staat komt haar belofte niet na
Vanaf oktober 2008, midden in de financiële orkaan, beloven de toenmalige regeringsleden dat de Arco-coöperanten net zoals alle bankrekeninghouders mogen vertrouwen op de staatswaarborg. Om Dexia te redden heeft de Staat Arco Groep immers nodig, met het geld van zijn coöperanten. En om te voorkomen dat deze laatsten massaal hun belegging terugtrekken, moeten ze gerustgesteld worden.
Vele waarnemers tekenen meteen ernstig voorbehoud aan wat betreft de wettelijkheid van deze staatswaarborg, en maken dat ook duidelijk. Toch blijft de Belgische Staat de Arco-coöperanten geruststellen via de verkondiging van deze waarborg.
Door de verklaringen vanwege de Staat, gretig rondgebazuind door Arco Groep en Belfius, bleven de coöperanten hun belegging in Arco Groep handhaven toen ze in feite nog de mogelijkheid hadden om deze in te trekken. Pas na de liquidatie van Arco Groep in december 2011 oordeelde de Europese Commissie de staatswaarborg echter officieel onwettig. Voor de coöperanten was het toen te laat om de teruggave van hun kapitaal te vragen.
Door halsstarrig te volharden in het beloven en promoten van een staatswaarborg – die nochtans geen enkele kans op legalisering had – heeft de Belgische Staat alle Arco-coöperanten misleid.
Geen drie zonder vier: de Belgische Staat houdt haar belofte niet
Nog vóór de Europese Commissie de staatswaarborg officieel als onwettig veroordeelde, kondigde de toenmalige federale regering al aan dat ze een "Plan B" zou uitwerken om de Arco-coöperanten te compenseren.
In het regeringsakkoord van 2014 wordt een oplossing voor de Arco-coöperanten opgenomen. In 2017 preciseert de regering dat de coöperanten een schadeloosstelling zullen krijgen via de liquidatie van Arco en een gedeelte van de winsten bij de beursgang van Belfius. In 2018 wordt een plan aangekondigd voor een compensatie ter waarde van 40% van de waarde van de Arco-aandelen bij de liquidatie. In 2019 maakt de pers melding van het bestaan van een alternatief voor Plan B.
Vandaag is echter nog geen enkele belofte ingelost. Er bestaan nochtans uitvoerbare oplossingen, en er zijn fondsen beschikbaar voor een compensatie, maar op politiek niveau blijven de zaken geblokkeerd. De federale regering had de Arco-coöperanten al eens misleid met een staatswaarborg waarvan ze goed wist dat deze niet toepasselijk was, en heeft hen nog eens opnieuw misleid met beloftes waarvan ze goed wist dat ze hiervoor geen politieke consensus zou bereiken.
***
Deminor gelooft in de principes van de rechtsstaat en zal daarom strijden tot het einde, tot de Arco-coöperanten de compensatie krijgen waar ze recht op hebben.
Het is nog niet te laat om iets te doen. Als u getroffen bent door de Arco affaire, kan u zich nog steeds inschrijven voor een nieuwe procedure die Deminor zal ondersteunen. Meer dan 6.000 coöperanten hebben zich al gemeld. Hoe talrijker jullie intekenen, hoe sterker wij samen zijn.
